Η Παγκύπρια Συντεχνία Εργαζομένων στις Υπηρεσίες (ΠΑΣΕΥ-ΠΕΟ) πραγματοποίησε την Πέμπτη, 16 Οκτωβρίου 2025, ημερίδα με θέμα «Ο ρόλος των ΣΚΕ και Κοινωνικών Ιδρυμάτων στη Σύγχρονη Κυπριακή Κοινωνία», στην αίθουσα ETKA ΠΕΟ στη Λευκωσία. Η Ημερίδα εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων προς τιμή του 29ου Συνεδρίου της ΠΕΟ, που θα πραγματοποιηθεί στις 4 και 5 Δεκεμβρίου 2025.
Το επίσημο μέρος της ημερίδας ξεκίνησε με χαιρετισμούς και εισηγήσεις από εκπροσώπους θεσμών και φορέων. Την έναρξη έκανε η Μαρία Ψαρά, ενώ ακολούθησε εισήγηση του Ορφέα Παναγίδη, υπεύθυνου του Κλάδου ΣΚΕ και Κοινωνικών Ιδρυμάτων της ΠΑΣΕΥ-ΠΕΟ.
Κύριος ομιλητής στην ημερίδα ήταν ο Γ.Γ. της ΠΑΣΕΥ-ΠΕΟ Ανδρέας Κουννής ενώ απηύθυνε χαιρετισμό η Γ.Γ. της ΠΕΟ Σωτηρούλα Χαραλάμπους. Παρόντες και ομιλητές ήταν επίσης ο Γενικός Διευθυντής του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας Γιάννης Νικολαΐδης, ο Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων Κύπρου και Δήμαρχος Λάρνακας Ανδρέας Βύρας, ο Πρόεδρος του Επαρχιακού Συντονιστικού Συμβουλίου Λευκωσίας και Ταμίας του Παγκύπριου Συντονιστικού Συμβουλίου Εθελοντισμού Νίκος Δριμυώτης, καθώς και ο Πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου Αστρομερίτη και εκπρόσωπος της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου Άρης Κωνσταντίνου.
Στο κύριο μέρος της ημερίδας αναπτύχθηκαν δύο θεματικές ενότητες.
Η πρώτη συζήτηση αφορούσε «Το παρόν και το μέλλον των ΣΚΕ και Κοινωνικών Ιδρυμάτων», ενώ στη δεύτερη παρουσιάστηκαν εισηγήσεις για τη βελτίωση του θεσμού των ΣΚΕ και Κοινωνικών Ιδρυμάτων, με έμφαση στις συνθήκες εργασίας και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Ακολούθησαν ελεύθερες παρεμβάσεις από εργαζόμενους και μέλη διοικητικών συμβουλίων, που κατέθεσαν εμπειρίες, προβληματισμούς και προτάσεις για ενίσχυση του κοινωνικού ρόλου των ΣΚΕ, την αναβάθμιση των δομών και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Γ.Γ. ΠΕΟ: Τα ΣΚΕ στήριξαν την κοινωνική συνοχή, χρειάζεται ανασχεδιασμός με ευθύνη του κράτους
Στην καθοριστική συμβολή των Συμβουλίων Κοινοτικού Εθελοντισμού (ΣΚΕ) και των κοινωνικών ιδρυμάτων στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, αλλά και στην ανάγκη ανασχεδιασμού του μοντέλου κοινωνικής προστασίας με σαφή ευθύνη του κράτους, αναφέρθηκε η Γ.Γ. της ΠΕΟ, Σωτηρούλα Χαραλάμπους, στο χαιρετισμό της.
Η Σ. Χαραλάμπους υπογράμμισε ότι από την ίδρυσή της, η ΠΑΣΕΥ-ΠΕΟ ασχολείται συστηματικά με τον θεσμό των ΣΚΕ και των κοινωνικών ιδρυμάτων, καθώς αυτό αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του κοινωνικού ρόλου της ΠΕΟ. «Η ενασχόληση αυτή δεν προκύπτει μόνο από τη συνδικαλιστική μας παρουσία στους χώρους αυτούς, αλλά και από τον ρόλο της ΠΕΟ ως οργάνωσης που διεκδικεί και συμμετέχει ενεργά στο κοινωνικό γίγνεσθαι», τόνισε.
Αναφερόμενη στην ιστορική πορεία των ΣΚΕ, επεσήμανε ότι «εξαπλώθηκαν ιδιαίτερα μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974», καθώς αποτέλεσαν μηχανισμό κοινωνικής αλληλεγγύης και στήριξης, προσφέροντας παράλληλα δυνατότητες απασχόλησης, κυρίως σε γυναίκες. Χωρίς τη δράση τους, σημείωσε, «ο τομέας της κοινωνικής προστασίας θα ήταν πλήρως ιδιωτικοποιημένος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για όσους έχουν ανάγκη αυτές τις υπηρεσίες».
Η Γ.Γ. της ΠΕΟ δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι η λειτουργία των ΣΚΕ ουσιαστικά επέτρεψε στο κράτος «να απαλλαγεί σε μεγάλο βαθμό από δικές του ευθύνες», καθώς στηρίχθηκε στις εθελοντικές δομές με χαμηλές δαπάνες. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, όπως είπε, ο θεσμός βρέθηκε σε σοβαρό κίνδυνο λόγω των περικοπών στις κοινωνικές δαπάνες και της οικονομικής δυσπραγίας που ακολούθησε την κρίση του 2013 και το κλείσιμο του συνεργατισμού.
«Η ΠΕΟ δεν έμεινε απαθής», υπογράμμισε η Σ. Χαραλάμπους. «Ήμασταν παρόντες και ως οργάνωση που στήριζε τον θεσμό των ΣΚΕ και ως εκπρόσωποι των εργαζομένων». Υπενθύμισε ότι οι εργαζόμενοι στα ΣΚΕ έκαναν «αιματηρές θυσίες» σε μισθούς και ωφελήματα, ώστε να μην ανασταλούν προγράμματα και να μη μείνουν «μωρά και ηλικιωμένοι στους δρόμους». «Νιώθουμε περήφανοι για αυτή τη στάση των μελών μας», τόνισε.
Στρέφοντας το βλέμμα στο μέλλον, η Γ.Γ. της ΠΕΟ ανέφερε ότι η συζήτηση πρέπει να επικεντρωθεί σε δύο κρίσιμα ζητήματα: το μοντέλο κοινωνικής προστασίας και τη θέση των εργαζομένων στα ΣΚΕ. Τόνισε ότι «δεν μπορεί το κράτος να συνεχίσει να φορτώνει στους εθελοντές τη λειτουργία των προγραμμάτων και την εξεύρεση των αναγκαίων οικονομικών πόρων». Αντίθετα, χρειάζεται «ανασχεδιασμός που θα περιλαμβάνει κεντρικό σχεδιασμό, επαρκή χρηματοδότηση από το κράτος προς την τοπική αυτοδιοίκηση και ενεργό συμμετοχή των ΣΚΕ».
Η Σ. Χαραλάμπους προειδοποίησε, επίσης, ότι αποφάσεις όπως η λειτουργία ολοήμερων σχολείων ή η μείωση της ηλικίας προσχολικής εκπαίδευσης πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους εργαζόμενους στα ΣΚΕ. «Θα είναι τραγικό και δεν πρόκειται να το αποδεχτούμε να θυματοποιηθούν εργαζόμενοι ως αποτέλεσμα κυβερνητικών πολιτικών», είπε χαρακτηριστικά.
Σε σχέση με τα εργασιακά, υπογράμμισε ότι η ΠΕΟ αγωνίζεται για «αξιοπρεπείς και ρυθμισμένους όρους απασχόλησης» μέσω συλλογικών συμβάσεων. «Η επιτυχία των προγραμμάτων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον επαγγελματισμό και την αφοσίωση των εργαζομένων», δήλωσε, τονίζοντας την ανάγκη για «κλαδική συλλογική σύμβαση που θα δεσμεύει όλα τα ΣΚΕ». Εξέφρασε απογοήτευση για τη στάση του Υφυπουργείου Πρόνοιας, το οποίο «αντί να στηρίξει την κοινή θέση ΠΣΕΕ και συντεχνιών για την εισαγωγή πρόνοιας για κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, διαφώνησε».
Κλείνοντας, συνεχάρη την ΠΑΣΕΥ-ΠΕΟ «για τη μαχητική υπεράσπιση του θεσμού των ΣΚΕ και των εργαζομένων τους» και επανέλαβε τη δέσμευση της ΠΕΟ ότι «ο αγώνας για ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος προϋποθέτει εργαζόμενους με αξιοπρεπείς όρους απασχόλησης». «Θα είμαστε συνοδοιπόροι στους αγώνες σας», κατέληξε.
Γ.Γ. ΠΑΣΕΥ ΠΕΟ: Ζητούμε στήριξη στα ΣΚΕ και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας
Την ανάγκη για ουσιαστική στήριξη των Συμβουλίων Κοινοτικού Εθελοντισμού (ΣΚΕ) και των Κοινωνικών Ιδρυμάτων, καθώς και για αναβάθμιση του ρόλου τους στη σύγχρονη κυπριακή κοινωνία, ανέδειξε ο Γ.Γ. της ΠΑΣΕΥ-ΠΕΟ Ανδρέας Κουννής, μιλώντας στην ημερίδα.
Ο Α. Κουννής συνεχάρη «τους εθελοντές αλλά και τους εργαζόμενους που υπηρετούν αυτό τον ωραίο θεσμό της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης», τονίζοντας πως πρόκειται για έναν «αγώνα ασταμάτητο». Σκοπός της ημερίδας, είπε, είναι «να αναδειχθεί η σημαντικότητα του ρόλου των ΣΚΕ και Κοινωνικών Ιδρυμάτων, αλλά και η ανάγκη για περαιτέρω στήριξη από το κεντρικό κράτος και την κυβέρνηση».
Όπως υπογράμμισε, τα ΣΚΕ αποτελούν «έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες κοινωνικής συνοχής» και μέσα από τη δράση χιλιάδων εργαζομένων προσφέρουν φροντίδα σε παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρίες. Ωστόσο, «βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή», είπε χαρακτηριστικά, καθώς οι κοινωνικές ανάγκες πολλαπλασιάζονται και τα εργασιακά προβλήματα διευρύνονται, καθιστώντας αναγκαία «μια νέα ολοκληρωμένη στρατηγική για τον ρόλο και τη λειτουργία των ΣΚΕ, των Κοινωνικών Ιδρυμάτων και των Πολυδύναμων Κέντρων».
Ο Γ.Γ. της ΠΑΣΕΥ-ΠΕΟ αναφέρθηκε στο θεσμικό πλαίσιο των ΣΚΕ, το οποίο, όπως είπε, έχει πλέον ξεκαθαρίσει με την νομική υπόσταση του Παγκύπριου Συντονιστικού Συμβουλίου Εθελοντισμού. Επισήμανε ωστόσο τη διαφωνία της Συντεχνίας, καθώς «θα έπρεπε στο νομοσχέδιο να περιλαμβάνεται η θέση μας ότι οι εργαζόμενοι καλύπτονται από Παγκύπρια Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας».
Τόνισε ακόμη πως ο θεσμός πρέπει να συνδεθεί στενότερα με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, μέσα από το τρίπτυχο «κεντρικό κράτος – τοπική αυτοδιοίκηση – εθελοντισμός», ώστε να διασφαλιστεί ενιαίος σχεδιασμός, σταθερή χρηματοδότηση και αναβάθμιση των κοινωνικών προγραμμάτων.
Επεσήμανε ότι «η κρατική χορηγία προς τα ΣΚΕ και τα Κοινωνικά Ιδρύματα πρέπει να αυξηθεί και να καταβάλλεται έγκαιρα». Πρότεινε το 50% της χορηγίας να δίνεται στην αρχή του έτους και το υπόλοιπο 50% την 1η Ιουλίου, ώστε οι οργανισμοί να μπορούν να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους. Παράλληλα, ζήτησε η κατανομή να γίνεται «με δίκαια και αντικειμενικά κριτήρια», ανάλογα με το έργο και τις ανάγκες κάθε κοινότητας.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στα εργασιακά ζητήματα, υπογραμμίζοντας πως «δεν μπορούμε να μιλάμε για ποιοτικές υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας, αν δεν εξασφαλίσουμε αξιοπρεπείς όρους εργασίας για τους ανθρώπους που τις παρέχουν».
Οι εργαζόμενοι στους παιδοκομικούς σταθμούς και στις δομές φροντίδας, είπε, είναι κυρίως γυναίκες, με χαμηλές απολαβές, «πολύ πιο κάτω από τον διάμεσο και μέσο μισθό της χώρας». Τόνισε μάλιστα πως υπάρχουν περιπτώσεις εργαζομένων που παραμένουν «απλήρωτοι για μήνες», ενώ οι συντεχνίες «είναι υπερβολικά ανεκτικές για να μη κλείσουν τα ΣΚΕ και τα ιδρύματα».
«Αυτοί οι εργαζόμενοι κρατούν στην πράξη όρθιο το κοινωνικό κράτος», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η ΠΑΣΕΥ-ΠΕΟ, σε συνεργασία με την ΟΥΥΚ-ΣΕΚ, έχει δρομολογήσει τη διαδικασία για Παγκύπρια Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, που θα διασφαλίζει ίση μεταχείριση και βασικά δικαιώματα, όπως 13ο μισθό, Ταμείο Προνοίας, ΑΤΑ, υπερωρίες και αξιοπρεπείς απολαβές.
Παράλληλα, πρότεινε «να καταστεί προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση από δημόσιο χρήμα η ύπαρξη και εφαρμογή συλλογικής σύμβασης εργασίας» σε όλα τα ΣΚΕ και ιδρύματα, όπως επιτάσσει και η ευρωπαϊκή οδηγία για κάλυψη τουλάχιστον του 80% των εργαζομένων.
Αναφερόμενος στις κοινωνικές προκλήσεις, ο Α. Κουννής επισήμανε την «έλλειψη υποδομών για παιδιά κάτω των 3 ετών», την «ανεπάρκεια δομών για άτομα με αναπηρίες» μετά τα 21, καθώς και την «υποβάθμιση της φροντίδας ηλικιωμένων». Όλα αυτά, είπε, «αναδεικνύουν την ανάγκη για ολοκληρωμένη κοινωνική πολιτική».
«Τα ΣΚΕ και τα κοινωνικά ιδρύματα μπορούν να αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά αυτής της προσπάθειας, φτάνει το κράτος να τους στηρίξει ουσιαστικά», ανέφερε.
Κλείνοντας, τόνισε πως «ο θεσμός των ΣΚΕ δεν είναι απλώς ένα διοικητικό εργαλείο· είναι ζωντανός οργανισμός κοινωνικής προσφοράς, είναι χώρος όπου η αλληλεγγύη γίνεται πράξη».
Η ΠΕΟ, πρόσθεσε, «θα συνεχίσει να στέκεται στο πλευρό των εργαζομένων, να διεκδικεί τη βελτίωση των όρων απασχόλησης και την αναβάθμιση των ΣΚΕ».
«Μόνο μέσα από ισχυρούς θεσμούς κοινωνικής φροντίδας και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας μπορούμε να μιλάμε για μια σύγχρονη, ανθρώπινη και δίκαιη κοινωνία», κατέληξε.
