Κατ’ αρχήν επιτρέψετε μου να ευχαριστήσω και να συγχαρώθερμά όσους έχουν εργαστεί για την πραγματοποίηση του συνεδρίου αυτούμε θέμα «Φτώχειας και κοινωνικός αποκλεισμός». Στη ολομέλειααυτή θα ασχοληθούμε με την σημερινή κρίση και τις επιπτώσεις της.
1ον ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012
Oμιλία Κώστα Σκαρπάρη Γ.Γρ. ΕΚΥΣΥ
Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
Κατ’ αρχήν επιτρέψετε μου να ευχαριστήσω και να συγχαρώθερμά όσους έχουν εργαστεί για την πραγματοποίηση του συνεδρίου αυτούμε θέμα «Φτώχειας και κοινωνικός αποκλεισμός». Στη ολομέλειααυτή θα ασχοληθούμε με την σημερινή κρίση και τις επιπτώσεις της.
Στη δική μου παρέμβαση θα προσπαθήσω σε συντομία να παρουσιάσω την συμβολή του Συνδικαλιστικού Κινήματος στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των Ανθρώπων της Τρίτης Ηλικίας αλλά ιδιαίτερα θα μιλήσω για τη σημερινή κατάσταση.
Φίλοι και φίλες, όπως είναι γνωστό, στη Κύπρο πριν από το 1957 δεν υπήρχε σύστημα Κοινωνικών Ασφαλίσεων και κατά συνέπεια οι συνταξιούχοι μας δεν είχαν κανένα εισόδημα όταν συνταξιοδοτούνταν. Πριν από το 1957 στη Κύπρο ήταν σύνηθες να βλέπεις συνταξιούχους να ζητιανεύουν ή ακόμη να παίρνουν στα δικαστήρια τα παιδιά τους για να εξασφαλίσουν απόφαση του δικαστηρίου που να τα υποχρεώνεινα δίνουν ένα πιάτο φαγητό στους γονείς τους.
Με κοινούς αγώνες Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων που έγιναν πριν από το 1957 το συνδικαλιστικό κίνημα υποχρέωσε την αποικιακή κυβέρνηση να ιδρύσει το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή στις 7 του Γενάρη του 1957.
Συγκρίνοντας το τί υπήρχε πριν από το 1957 και τί υπάρχει σήμερα, εκτιμούμε ότι οι συνταξιούχοι της Κύπρου έχουν περάσει μια πολύ δύσκολη διαδρομή, που ήταν γεμάτη αγώνες . Όμως παρόλα τα εμπόδια που συνάντησαν, με την καθοδήγηση του συνδικαλιστικού κινήματος, κατάφεραν να αλλάξουν ριζικά το βιοτικό τους επίπεδο και την ποιότητα ζωής τους.Αν συγκρίνουμε τί υπήρχε ή δεν υπήρχε πριν από το 1957, τί έγινε με την ίδρυση του πρώτου Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων στις 7 Ιανουαρίου 1957 και την περαιτέρω βελτίωση του το 1980 με το Αναλογικό Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, όπως επίσης και πολλά άλλα δικαιώματα που κατακτήσαμε διαπιστώνουμε ότι έχουμε πετύχει τη ριζική αλλαγή τωνδεδομένων προς το καλύτερο.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι οι πρώτες συντάξεις το 1957 ήταν £5 τον μήνα, το 1973 ημερομηνία κατά την οποία ιδρύθηκε η Οργάνωση μου η ΕΚΥΣΥ ήταν ακόμα £5,70. Το 1980 που έγινε το Αναλογικό Σχέδιο ήταν £16 ενώ φέτος το 2012 με βάση και τον νέο σχέδιο ενίσχυσης των συνταξιούχων με χαμηλά εισοδήματα, η κατώτατη σύνταξη ξεπερνά τα €500, δηλαδή σε νοικοκυριό δύο ατόμων το οικογενειακό εισόδημα ξεπερνά τα €1000 τον μήνα.
Όσοι έχουν εισφέρει και στο Αναλογικό Σχέδιο η σύνταξη τους είναι πολύ ψηλότερη. Έχουμε συντάξεις των €950, των €1000, των €1100, €1200 μέχρι και €2026 τον μήνα με σύνολο 3 εξαρτωμένων.
Σε ότι αφορά τα άλλα δικαιώματα των συνταξιούχων αναφέρω τα εξής:
Οι συντάξεις αυξάνονται κάθε Γενάρη ύστερα από μελέτη του Αναλογιστή του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, η οποία βασίζεται στη αύξηση των μισθών των εργαζομένων.
Παραχωρείται η ΑΤΑ Η 13η σύνταξη.
Η κοινωνική κάρτα στους συνταξιούχους με βασικό δικαίωμα την δωρεάν διακίνηση τους με τα λεωφορεία.
Η διπλή σύνταξη γήρατος και χηρείας στις χήρες που έχουν και δικές τους εισφορές.
Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Παραχωρείται η αντισταθμιστική χορηγία.
Παραχωρείται η κοινωνική σύνταξη και σε επαναπατρισθέντες προερχόμενους από χώρες της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης νοουμένου ότι δεν έχουν από άλλη πηγή σύνταξη.
Εξασφάλιση της ευρωπαϊκής κάρτας νοσηλείας.
Το δικαίωμα σε επιστροφή της φορολογίας για την άμυνα που γίνεται επί των τόκων στη πηγή (από το 15% επιστρέφεται το 12%)σε όσους έχουν εισόδημα κάτω των €12000).
Φίλοι και φίλες,
Τα τελευταία χρόνια παρόλον ότι η Διεθνής Κοινότητα βιώνει τη χειρότερη οικονομική κρίση από το δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο την οποία οικονομικοί παράγοντεςσυγκρίνουν με την μεγαλύτερη οικονομική κρίση του 1929, εντούτοις είχαμε σημαντικές νέες επιτυχίες για τους συνταξιούχους μας. Αρκετά βασικά αιτήματα των συνταξιούχων και των οργανώσεων μας έχουν ικανοποιηθεί.
Συγκεκριμένα έγινε ένα σημαντικό βήμα ώστε να ικανοποιηθεί το αίτημα μας να φθάσουμε σε σημείο να μην υπάρχουν συνταξιούχοι που να έχουν εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχειας. Το 2010 με αναδρομική ισχύ από τον Δεκέμβρη του 2009 εφαρμόστηκε στη Κύπρο Σχέδιο Ενίσχυσης των συνταξιούχων με χαμηλά εισοδήματα.
Συγκεκριμένα 55.000 περίπου συνταξιούχοι, οι οποίοι έχουν εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχειας πήραν σημαντικές αυξήσεις που στην περίπτωση του ενός ατόμου κυμαίνονται από €650 μέχρι €800 τον χρόνο και στη περίπτωση των 2 ατόμων από €975 μέχρι €1200 τον χρόνο. Επίσης παραχωρήθηκε για πέμπτησυνεχή χρονιά με στοχευμένο τρόποσε 70 περίπου χιλιάδες συνταξιούχους το πασχαλινό επίδομα.
Με την εισαγωγή του Σχεδίου ενίσχυσης των συνταξιούχων με χαμηλά εισοδήματα και τις ετήσιες αυξήσεις τα τελευταία 5 χρόνια οι συνταξιούχοι που έχουν εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχειας αύξησαν τα εισοδήματα του πέραν του 30% ενώ οι υπόλοιποι πέραν του 15%.
Ακόμη όπως είναι γνωστό από την 1/1/2009 συστάθηκε ένα νέο τμήμα στο Υπουργείο Εργασίας –το τμήμα κοινωνικής ενσωμάτωσης ατόμων με αναπηρίες, το οποίο έχει αναλάβει ως ο Κεντρικός Φορέας την διαμόρφωση, το συντονισμό, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο των πολιτικών για τα άτομα με αναπηρίες. Έτσι λοιπόν για ενημέρωση σας, σας αναφέρω ότι ανεξαρτήτωςηλικίας και συνταξιούχοι που είναι παραπληγικοί ή τετραπληγικοί δικαιούνται επίδομα φροντίδας €350 ή €854,30 το μήνα αντίστοιχα, ώστε αυτά να μπορούν να εξασφαλίσουν υπηρεσίες περιποίησης, πρακτικής βοήθειας και εξυπηρέτησης.
Στο τομέα της υγείας έγιναν βήματα προόδου, ωστόσο από το γεγονός ότι το 85-90% του κυπριακού λαού δικαιούται δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και όλοι αποτείνονται στα κρατικά νοσηλευτήρια, παρατηρείται το φαινόμενο των καθυστερήσεων στο τομέα της εξυπηρέτησης. Γι’ αυτό λοιπόν μέχρι να εφαρμοστεί το ΓΕΣΥ χρειάζεται να παρθούν πρόσθετα μέτρα για ξεπέρασμα των δυσκολιών αυτών, με συνέχιση των υπερωριών και άλλων πρακτικών.Οι πιο σημαντικές αποφάσεις, οι οποίες αποτελούν νέο σταθμό στη πορεία εφαρμογής και λειτουργίας του Σχεδίου Κοινωνικών Ασφαλίσεων είναι η διασφάλιση της βιωσιμότητας του Ταμείου.
Στη Κύπρο, ένα πάγιο αίτημα που είχε το συνδικαλιστικό κίνημα και οι Οργανώσεις μας για να ληφθούν μέτρα για την διασφάλιση της βιωσιμότητας του Τ.Κ.Α.και να δημιουργηθεί πραγματικό αποθεματικό του Ταμείου γίνεται πραγματικότητα. ΗΚυβέρνησηκαι ειδικά η Υπουργός Εργασίας όπως είναι γνωστό, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους κατέληξαν σε συμφωνία με την οποία διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του Τ.Κ.Α. για τις επόμενες γενιές . Νέες βελτιώσεις είχαμε και για τους πολεμιστές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με την αύξηση της μηνιαίας χορηγίας από τα €80 στα €120 το μήνα και η μεταβίβαση στη σύζυγο σε περίπτωση θανάτου τους.
Ακόμη, πρόοδος έγινε και στη πληρωμή του επιδόματος για τους τυφλούς η οποίααπό το Ιούνιο του 2009 πληρώνεται κάθε μήνα και αναθεωρείται κάθε χρόνο με βάση την αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή.
Βελτιώθηκαν επίσης τα ωφελήματα που προκύπτουν από την κοινωνική κάρτα και καλύπτονται περίπου 110 χιλιάδες συνταξιούχοι οι οποίοιμε βάση το νέο συγκοινωνιακό δίκτυο που εφαρμόστηκε πρόσφατα εξυπηρετούνται καλύτερα στο τομέα της διακίνησης τους.
Στους τομείς της ψυχαγωγίας, αναψυχής και ενεργούς συμμετοχής των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας ως οργανώσεις των Συνταξιούχων και ως Συνδικαλιστικό Κίνημα έχουμε πετύχει αρκετά (Λέσχες Ηλικιωμένων, συμμετοχή στα αναπαυτήρια των Συντεχνιών,διοργάνωση εκδρομών τόσον στη Κύπρο όσον και στο εξωτερικό,διοργάνωση φεστιβάλ, κρουαζιέρων κ.α).
Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
Με βάση τα νέα δεδομένα που έχουμε, ανεξάρτητα από τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης σε όλο τον κόσμο, ευτυχώς στη Κύπρο σε ότι αφορά τους συνταξιούχους, μέχρι σήμερα τουλάχιστο, με ικανοποίησηεκτιμούμε ότι γίνονται σημαντικά βήματα προόδου .Ενώ τα στοιχεία σε ότι αφορά το ποσοστό ηλικιωμένων ατόμων που έχουν εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχιαςδεν είναι ικανοποιητικά σε σχέση με τον μέσον όρον ο οποίος κυμαίνεται γύρω στο 16% σε σύγκριση με 17% που ισχύει ως μέσος όρος στη Ε. Ένωση ,εντούτοις το ποσοστό των ατόμων 65 χρόνων και άνω που έχει εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχειας έχει μειωθεί από το 2008 κατά 10%. Αυτό οφείλεται στα μέτρα που έχουν παρθεί τα τελευταία χρόνια. (να σημειώσουμε ότι το όριο της φτώχιας για νοικοκυριό 2 ατόμων ανέρχεται στα €16724 ενώ για νοικοκυριό ενός ατόμου ανέρχεται στο €11149).
Φίλοι και Φίλες,
Τελειώνοντας την σύντομη αυτή παρέμβαση μου, εκτιμώ ότι η μεγάλη και δύσκολη διαδρομή που έχουν διανύσει οι συνταξιούχοι μας κάτω από την καθοδήγηση του Συνδικαλιστικού Κινήματος και των Οργανώσεων των Συνταξιούχων και της Βουλής των Γερόντων, έχουν καταφέρει να πετύχουν σημαντικές επιτυχίες.
Το πιο βασικό ωστόσο επίτευγμα είναι τα γερά θεμέλιαπου έχουν βάλει με το κόπο, τον ιδρώτα και σε πολλές φορές με το αίμα τους τα οποία αποτελούν εγγύηση για νέες επιτυχές. Για μια καλύτερη ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων μας στους οποίους ως κοινωνία οφείλουμε ακόμη αρκετά. Οφείλουμε ως κοινωνία να διασφαλίσουμε και να βελτιώσουμε το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και όλες τις μέχρι σήμερα επιτυχίες.
Και να θυμόμαστε κάτι σημαντικό. Όλες οι επιτυχίες, όλα τα δικαιώματα που έχουν κερδιθεί μεταφέρονται όπως την κληρονομιά στα παιδιά και στα εγγόνια μας.
12/10/2012