Ομιλία Σωτηρουλας Χαραλάμπους
Γενικής Γραμματέας ΠΕΟ
Στο 11ο Συνέδριο του Γραφείου Γυναικών ΠΕΟ
7 Ιουνίου 2022
Όταν το 1952 η ΠΕΟ αποφάσιζε να δημιουργήσει το Γραφείο Εργατριών της ΠΕΟ, αυτή η απόφαση ήταν από μόνη της, για την τότε εποχή πρωτοποριακή, γιατί αναγνώριζε ότι τα ζητήματα της καταπολέμησης των διακρίσεων στην εργασία, της οργάνωσης και της συμμετοχής των εργαζομένων γυναικών στο συνδικαλιστικό κίνημα έπρεπε να τύχουν εξειδικευμένης και στοχευμένης προσοχής από την ΠΕΟ.
Η πορεία των 70 χρόνων ζωής και δράσης του Κεντρικού Γραφείου Γυναικών Εργατοϋπαλλήλων της ΠΕΟ, οι αγώνες και οι διεκδικήσεις στην εργασία και στην κοινωνία που αναπτύχθηκαν όλα αυτά τα χρόνια για ισοτιμία, επιβεβαιώνουν το πόσο κοινωνικά και συνδικαλιστικά απαραίτητη ήταν η δημιουργία και λειτουργία του Κεντρικού Γραφείου Γυναικών Εργατοϋπαλλήλων ΠΕΟ.
Για δυο και πλέον χρόνια, η ανθρωπότητα ταλαιπωρείται από την πανδημία του κορονοϊού, η οποία αφήνει πίσω της σοβαρότατες απώλειες ανθρώπινων ζωών, όξυνση και εμβάθυνση των οικονομικών ανισοτήτων.
Στην κρίση και στις δυσκολίες που δημιούργησε η πανδημία ήρθαν να προστεθούν οι τεράστιες αυξήσεις τιμών στην ενέργεια και σε βασικές πρώτες ύλες, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στην Ρωσία.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Μη Κυβερνητική Οργάνωση Oxfam στην έκθεση της με τίτλο “κερδίζοντας από τον πόνο” oι περιουσίες των δισεκατομμυριούχων σε 24 μήνες πανδημίας αυξήθηκαν όσο είχαν αυξηθεί σε 23 χρόνια. Όπως αναφέρει η έκθεση, η πανδημία σε συνδυασμό με τις συνεχιζόμενες αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων διατροφής, μπορεί να οδηγήσει σε ακραία φτώχεια ακόμα 263 εκατομμύρια ανθρώπους το 2022.
Αυτά είναι τα αποτελέσματα των ακραίων νεοφιλελεύθερων πολιτικών που ακολουθήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Πολιτικές που οδήγησαν στο ξήλωμα του κοινωνικού κράτους, στο ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου, στην συμπίεση του κόστους εργασίας και την απορρύθμιση της εργασίας.
Αυτά είναι τα αποτελέσματα της λεγόμενης Νέας Τάξης Πραγμάτων που επιβλήθηκε στις Διεθνείς Σχέσεις που κυρίαρχο στοιχείο είναι οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι, η επιβολή του δίκαιου του ισχυρού οι επεμβάσεις με στόχο τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών και της ενέργειας.
Αυτές είναι και οι αιτίες που οδήγησαν και στον πόλεμο στην Ουκρανία του οποίου τα καταστροφικά αποτελέσματα και τις επιπτώσεις βιώνουν οι λαοί σε ολόκληρο το κόσμο.
Ο πόλεμος δεν είναι μπορεί να είναι η απάντηση ούτε βοηθά στην εξεύρεση λύσεων η περαιτέρω στρατικοποίηση, η αύξηση των εξοπλισμών και η επέκταση του ΝΑΤΟ. Η ΠΕΟ τάσσεται στο πλευρό των δυνάμεων της ειρήνης που απαιτούν τερματισμό του πολέμου, κατάργηση του ΝΑΤΟ, τερματισμό της εξοπλιστικής κούρσας, που απαιτούν να επικρατήσει ο σεβασμός στις αρχές του διεθνούς δικαίου.
Η προσήλωση σε αυτές τις αρχές και η συμπόρευση με τις γνήσιες δυνάμεις της ειρήνης και της προόδου είναι ιδιαίτερα σημαντική για μας τους Κύπριους που βιώνουμε τη βίαιη διαίρεση του τόπου μας και το διαχωρισμό του λαού μας για 48 χρόνια.
Χαιρετίζοντας την παρουσία στο συνέδριο του Γραφείου Γυναικών, των συναδέλφισσων Τουρκοκυπρίων, θέλω να σημειώσω για ακόμα μια φορά ότι για την ΠΕΟ η επίτευξη λύσης στο συμφωνημένο πλαίσιο της Δικοινοτικής Διζωνικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως αυτή έχει περιγραφεί από τα ΗΕ είναι ο μοναδικός τρόπος για επανένωση της Κύπρου και για να απαλλαγούμε από τις ξένες εξαρτήσεις.
Είναι γι’αυτό που με επιμονή και σταθερότητα συνεχίζουμε να απαιτούμε την επανέναρξη των συνομιλιών από το σημείο που έμειναν στο Γκράν Μοντανά και ταυτόχρονα μαζί με τις προοδευτικές Τουρκοκυπριακές συνδικαλιστικές οργανώσεις με σταθερότητα και συνέπεια συνεχίζουμε τις κοινές δράσεις δημιουργώντας ένα δυνατό μέτωπο αγώνα των εργαζομένων.
Αυτό το οποίο καταγράψαμε ως ανησυχία με την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, το Φλεβάρη του 2022, είναι σήμερα πραγματικότητα. Το κύμα αυξήσεων που άρχισε να μας επηρεάζει στο τέλος του 2021 έγινε πλέον τσουνάμι. Μήνα με μήνα ο πληθωρισμός καταγράφει αυξήσεις ρεκόρ με αποτέλεσμα τη συνεχή διάβρωση του βιοτικού επιπέδου.
Με βάση τις προβλέψεις της Ε.Ε. ο πληθωρισμός για το 2022 θα ανέλθει στο 5,2% ποσοστό υπερδιπλάσιο από αυτό που αρχικά υπολογίζετο.
Η ΠΕΟ από το Φθινόπωρο, βλέποντας τις συνεχόμενες αυξήσεις στις τιμές, ιδιαίτερα στα καύσιμα, υπογράμμιζε την ανάγκη λήψης μέτρων.
Καταθέσαμε εισηγήσεις τον Μάρτη σε Συνεδρία της Σ.Ο.Ε λαμβάνοντας υπόψη και τα δεδομένα που δημιούργησαν οι κυρώσεις της Ε.Ε. στη Ρωσία.
Τις επαναλάβαμε πρόσφατα όταν η κυβέρνηση ζήτησε τις εισηγήσεις μας ενόψει των πολυδιαφημισμένου και πολυαναμενώμενου πακέτων μέτρων.
Πακέτο το οποίο τελικά ανακοινώθηκε στις 27 Μαΐου με μέτρα όχι απλά κατώτερα των περιστάσεων, που δεν απαντούν στην πίεση που καθημερινά δέχονται οι εργαζόμενοι και τα ευάλωτα νοικοκυριά από τις αυξήσεις, αλλά και μέτρα που δείχνουν ότι η κυβέρνηση παίζει με την νοημοσύνη των πολιτών. Γιατί είναι πρόκληση και εμπαιγμός να ανακοινώνεται ως μέτρο στήριξης των συνταξιούχων αυτό που από το 1980 προνοείται στο Νόμο Περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων ότι κάθε 1/07 εφ’ όσον υπάρχει αύξηση στο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή πέραν του 1% αναπροσαρμόζονται οι συντάξεις του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Είναι διαστρέβλωση, για δημιουργία εντυπώσεων, η αναφορά σε πακέτο 103 εκ. όταν από τα 103 εκ. τα 35 εκ είναι δαπάνη που θα καταβληθεί ως προνοείται στο Νόμο από το ΤΚΑ.
Η κυβέρνηση επιβεβαίωσε για ακόμα μια φορά ότι δεν θέλει να αγγίξει τα μεγάλα συμφέροντα, ότι είναι μακριά από τους εργαζόμενους, τους ευάλωτους, τους χαμηλοσυνταξιούχους.
Αποφεύγει να αξιοποιήσει το εργαλείο του πλαφόν, επιμένει να διατηρεί ένα αδιαφανές σύστημα διαμόρφωσης των τιμών στα καύσιμα που δημιουργεί καταστάσεις καρτέλ, αδυνατεί να καταπολεμήσει την αισχροκέρδεια.
Απαντά στην συνεχή μείωση της αγοραστικής δύναμης των ληπτών ΕΕΕ με εφάπαξ το οποίο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το φάσμα της φτώχειας στο οποίο βυθίζονται ολοένα και περισσότερο αυτές οι ομάδες.
Η ΠΕΟ θα συνεχίσει να διεκδικεί ολοκληρωμένη πολιτική αντιμετώπισης της ακριβείας, μείωση του ΦΠΑ σε είδη πρώτης ανάγκης, κατάργηση της διπλής φορολογίας στα καύσιμα, αύξηση του ελάχιστου ποσού διαβίωσης για όσους λαμβάνουν ΕΕΕ, βελτιώσεις στα οικογενειακά επιδόματα εισαγωγή προγραμμάτων κοινωνικής στέγης.
Διεκδικούμε κατάργηση του ισοπεδωτικού πέναλτι του 12% στις συντάξεις για όσους επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν στα 63 τους χρόνια και προοδευτικό εκσυγχρονισμό του συνταξιοδοτικού συστήματος με τρόπο που να διασφαλίζεται επαρκές αξιοπρεπές εισόδημα σε όλους μετά την συνταξιοδότηση.
Επιβάλλεται άμεσα να ξεκινήσει ο διάλογος με στόχο την πλήρη απόδοση της ΑΤΑ και τη διεύρυνση της σε όλους τους εργαζόμενους.
Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα επιβάλλεται επίσης να ολοκληρωθεί και η συζήτηση για των κατώτατο μισθό. Η πίεση που δέχονται καθημερινά τα εισοδήματα από τις αυξήσεις στις τιμές, σε συνδυασμό με την εκτεταμένη απορρύθμιση της εργασίας, κάνουν ακόμα που επιτακτική την εισαγωγή ρυθμίσεων που να διασφαλίζουν ότι κάθε εργαζόμενος απολαμβάνει συμφωνημένα δεσμευτικά δικαιώματα.
Η εισαγωγή κατώτατου μισθού, για να λειτουργήσει όπως προνοεί και η σχετική πρόταση οδηγίας της ΕΕ ενισχυτικά στην προώθηση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων, είναι απαραίτητο να διασφαλίζει ότι ο κατώτατος μισθός που θα ισχύει σε τομείς που υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις είναι αυτός που συμφωνείται στις συμβάσεις.
Να διαλαμβάνει ρυθμισμένο πλαίσιο ωραρίου, αργιών και υπερωριακής αποζημίωσης για εργασία εκτός του κανονικού χρόνου εργασίας, να προνοεί βασικά ωφελήματα όπως ο 13ος μισθός.
Να προβλέπει την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού με βάση την ΑΤΑ, να θεσμοθετεί μηχανισμό τριμερούς διαπραγμάτευσης για το καθορισμό και τη αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού.
Εξίσου σημαντικό λαμβάνοντας υπόψη τις μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες που συσσωρεύονται μεταξύ κερδών και μισθών και τη διεύρυνση του αριθμού των εργαζομένων φτωχών που παρουσιάστηκε τα τελευταία χρόνια είναι ο κατώτατος μισθός να διαμορφωθεί σε τέτοιο ύψος που να ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες και το κόστος ζωής όπως και να προωθεί την αρχή για ίση αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Η ΠΕΟ δεν θα συναινέσει σε εισαγωγή εθνικού κατώτατου μισθού με τρόπο που να διαβρώνονται και να υποβαθμίζονται οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Συναδέλφισσες/φοι
Αγαπητοί προσκεκλημένοι
Για την ΠΕΟ, ο αγώνας για ισοτιμία και τη γυναικεία χειραφέτηση ποτέ δεν ήταν απομονωμένος από τους γενικότερους αγώνες των εργαζομένων.
Αναγνωρίζοντας τις πολλαπλές διακρίσεις που υφίσταται η γυναίκα, αναγνωρίζοντας ότι οι αφετηρίες ανδρών και γυναικών στην κοινωνία και εργασία δεν είναι οι ίδιες, στο σχεδιασμό και τη διεκδίκηση των στόχων της ΠΕΟ, είχαμε πάντοτε την οπτική του φύλου.
Οι στόχοι και οι προσανατολισμοί της ΠΕΟ σε ότι αφορά τα θέματα της ισότητας έχουν αναλυθεί από την συν. Μαρίνα για αυτό δεν θεωρώ σκόπιμο να τους επαναλάβω.
Εκείνο που θεωρώ ότι πρέπει να υπογραμμιστεί είναι η ανάγκη σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό, να εντάξουμε τα ζητήματα της ισότητας στην πολιτική διεκδικήσεων μέσα από τις συλλογικές συμβάσεις να εξειδικεύσουμε ακόμα περισσότερο τη δράση και επαφή μας ανάμεσα στις εργαζόμενες γυναίκες, να εργαστούμε ακόμα πιο στοχευμένα στην διαπαιδαγώγηση και εκπαίδευση ανδρών και γυναικών εργαζομένων στα ζητήματα ισότητας.
Αγωνιζόμενοι για την ισοτιμία ανδρών και γυναικών, καταπολεμώντας την ανισομισθία, τον σεξισμό και τα στερεότυπα, διεκδικώντας κοινωνικό κράτος, βελτιώσεις της προστασίας της μητρότητας, για πολιτικές στήριξης της εργαζόμενης οικογένειας δεν κερδίζουν μόνοι οι γυναίκες, κερδίζει ολόκληρη η εργατική τάξη, κερδίζει η κοινωνία.
Αγαπητοί προσκεκλημένοι
Συναδέλφισσες αντιπρόσωποι
Στα 70 χρόνια της ζωής του Κεντρικού Γραφείου Γυναικών μέσα από τη δράση του κατάφερε να αναγνωριστεί ως η φωνή της ΠΕΟ στα ζητήματα της ισότητας. Με καθαρό προσανατολισμό, συνδέοντας διαλεκτικά τον αγώνα για την γυναικεία χειραφέτηση με τους αγώνες των εργαζομένων, με δράσεις και παρεμβάσεις στους χώρους εργασίας, κινητοποιώντας και συσπειρώνοντας τις εργαζόμενες γυναίκες μέλη της ΠΕΟ, έβαλε την σφραγίδα του στα ζητήματα της ισότητας στην εργασία κάτι που αντανακλάται και στην εκτίμηση που το Κεντρικό Γραφείο Γυναικών απολαμβάνει ευρύτερα ανάμεσα στις οργανώσεις και τους φορείς που ασχολούνται με τα ζητήματα της ισότητας.
Το 11ο Παγκύπριο Συνέδριο του Κεντρικού Γραφείου Γυναικών Εργατοϋπαλλήλων ΠΕΟ είμαι σίγουρη ότι θα αξιοποιηθεί από όλες εσάς της συναδέλφισσσες αντιπροσώπους έτσι που μέσα από τις αποφάσεις που θα ληφθούν ο λόγος και η παρέμβαση της ΠΕΟ για τα ζητήματα της ισότητας ανάμεσα στους εργαζόμενους άνδρες και γυναίκες και γενικότερα μέσα στην κοινωνία να ενδυναμωθεί και αναβαθμιστεί περισσότερο.
Χαιρετίζοντας λοιπόν σήμερα το 11ο Παγκύπριο Συνέδριο του Γραφείο Γυναικών θέλω να υπογραμμίσω ότι η ΠΕΟ θα συνεχίσει να στηρίζει τη δράση του Κεντρικού Γραφείου Γυναικών με πυξίδα αυτό που μας οδήγησε πριν από 70 χρόνια στην δημιουργία του. Είναι κάτι το οποίο οφείλουμε στις πρωτοπόρες συνδικαλίστριες που το 1952 ανέλαβαν το δύσκολο έργο της λειτουργίας του Κ.Γρ.Γ., είναι όμως και μια οφειλή στους νέους και νέες εργαζόμενες που έχουν κάθε δικαίωμα να ζήσουν σε μια κοινωνία απαλλαγμένη από τις διακρίσεις λόγο φύλου.