Ομιλία Σωτηρούλας Χαραλάμπους
Γενική Γραμματέας ΠΕΟ
Στη συζήτηση με την ευκαιρία της 3ης Οκτωβρίου
Διεθνής Μέρα Δράσης της ΠΣΟ
«Όχι στον αυταρχισμό και στη συρρίκνωση των δημοκρατικών και συνδικαλιστικών ελευθεριών. Εργασία με δικαιώματα. Όχι στις ευελιξίες και στην εκμετάλλευση»
Το ότι σήμερα το 2023, 104 χρόνια μετά από την υπογραφή της διακήρυξης της Φιλαδέλφειας που αποτελεί το ιδρυτικό έγγραφο του Διεθνές Γραφείου Εργασίας όπου το δικαίωμα των εργαζομένων στην οργάνωση και την εκπροσώπηση καταγράφεται ως ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα, η ΠΣΟ έχει θέση στο επίκεντρο της Διεθνούς Μέρας Δράσης το ζήτημα των δημοκρατικών και συνδικαλιστικών ελευθεριών, αποτελεί απτή επιβεβαίωση, ότι το κεφάλαιο στις μέρες μας προκειμένου να επιβιώσει και να διευρύνει την εξουσία του, δεν έχει κανένα ενδοιασμό να συρρικνώνει και να υποβαθμίζει δικαιώματα και αρχές που θεωρούνται σημαντικά για την αστική δημοκρατία.
Ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, τη βίαιη παγκοσμιοποίηση, την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού ως οικονομική και ιδεολογικοκοινωνική αντίληψη, οι πολιτικές επίθεσης ενάντια στο δικαίωμα της οργάνωσης, στο δικαίωμα της απεργίας η συρρίκνωση της εμβέλειας και του ρόλου των ρυθμισμένων όρων απασχόλησης με συλλογικές συμβάσεις και η αντικατάσταση τους με ατομικές και ευέλικτες ρυθμίσεις έχουν πάρει δραματικές διαστάσεις και έχουν αποκτήσει νομική κάλυψη και μέσα από αποφάσεις δικαστηρίων.
Σ’ αυτές τους τις ενέργειες το κεφάλαιο και οι πολιτικές δυνάμεις που το εκπροσωπούν βρήκαν στήριξη από εκείνες τις δυνάμεις του συνδικαλιστικού κινήματος στο παγκόσμιο και στο ευρωπαϊκό επίπεδο που στο όνομα του δήθεν εκσυγχρονισμού αντικατέστησαν τον ταξικό αγώνα με την πολιτική του ατέρμονου κοινωνικού διαλόγου και τη χωρίς αρχές συνθηκολόγηση.
Η μεγάλη καπιταλιστική κρίση του 2007 και η πανδημία του covid 19 χρησιμοποιήθηκαν από το κεφάλαιο για να εντατικοποιηθεί η επίθεση ενάντια στα συνδικαλιστικά δικαιώματα για περαιτέρω περιορισμό της παρέμβασης των συνδικάτων στη ρύθμιση των όρων απασχόλησης.
Παρά το γεγονός ότι στην Κύπρο είμαστε σε καλή κατάσταση συγκριτικά με άλλες χώρες και περιοχές όπου τα ανελεύθερα μέτρα και οι επιθέσεις ενάντια στους συνδικαλιστές είναι μέρος της επίσημης κρατικής πολιτικής, εντούτοις δεν έχουμε μείνει ανεπηρέαστοι.
Με την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. η ελεύθερη διακίνηση εργαζομένων χρησιμοποιήθηκε ως μηχανισμός φθηνής εργασίας, υπόσκαψης των συλλογικών συμβάσεων και αποσυνδικανιστικοποίησης. Στη δε περίοδο της οικονομικής κρίσης, το κεφάλαιο έχοντας τη στήριξη των δεξιών πολιτικών δυνάμεων και αξιοποιώντας τη ψηλή ανεργία επέβαλε σε μεγάλες ομάδες των εργαζομένων τις αρρύθμιστες και ευέλικτες μορφές εργασίας ενώ ο φόβος και η ανασφάλεια που βιώνουν οι εργαζόμενοι αξιοποιήθηκαν για να πιέζονται οι εργαζόμενοι να μην οργανώνονται.
Τα τελευταία χρόνια είναι μόνιμο το μοτίβο των εργοδοτών να αρνούνται να αναγνωρίσουν το δικαίωμα των εργαζομένων να οργανωθούν, οι πιέσεις, οι εκφοβισμοί, οι απολύσεις όταν οι εργαζόμενοι διεκδικούν το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα στην οργάνωση (Καζίνο, Anytime).
Στο μόνιμο στόχαστρο των εργοδοτών βρίσκεται τα τελευταία χρόνια από την πρώτη φορά που ανήλθε ο ΔΗΣΥ στην εξουσία και το δικαίωμα στην απεργία. Συνεχείς είναι οι προσπάθειες τους για ποινικοποίηση του δικαιώματος στην απεργία. Το ότι δεν το πέτυχαν οφείλεται στη σθεναρή αντίδραση και ενότητα δράσης των εργαζομένων.
Ιδιαίτερα προβληματική είναι και η στάση της κυβέρνησης, προηγούμενης και σημερινής οι οποίες ουσιαστικά νίπτουν τας χείρας τους, παρακολουθούν με απάθεια και στην ουσία συγκαλύπτουν τις αντεργατικές αντισυνδικαλιστικές πρακτικές των εργοδοτών.
Έτσι δεν είναι καθόλου τυχαίο που σήμερα στην Κύπρο το ποσοστό οργάνωσης έχει μειωθεί δραματικά. Μόνο ένας στους δυο εργαζόμενους καλύπτεται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε διεύρυνση του φαινομένου της υποβάθμισης της αξίας της εργασίας, της φθηνής χωρίς δικαιώματα εργασίας.
Ο αγώνας λοιπόν για προστασία των δημοκρατικών συνδικαλιστικών ελευθεριών και δικαιωμάτων και η προσπάθεια για εργασία με αξιοπρέπεια μας αφορά και εμάς στην ΠΕΟ, στην Κύπρο. Σημαίνει συνέχιση της προσπάθειας για βελτίωση των μισθών και όρων απασχόλησης, για διεκδίκηση νομικών μέτρων που να καθιστούν υποχρεωτική την εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Σημαίνει διεκδίκηση μέτρων από το κράτος που θα τερματίζουν και θα καταδικάζουν παραδειγματικά πρακτικές και πράξεις εκφοβισμού για μη οργάνωση.
Δίνοντας τον αγώνα για τα δικαιώματα των εργαζομένων στο νότο η προσοχή μας ταυτόχρονα εστιάζει και στη δημιουργία των προϋποθέσεων για το κοινό μέλλον. Συζητώντας σε βάθος και με ειλικρίνεια πετύχαμε να έχουμε συναντίληψη, οι ελληνοκυπριακές και τουρκοκυπριακές προοδευτικές συνδικαλιστικές οργανώσεις για τις αρχές λύσεις του κυπριακού αλλά και τις αρχές πάνω στις οποίες πρέπει να εδράζονται τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα σε μια μελλοντική λύση. Αυτό το επίτευγμα αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία κτίζουμε την κοινή μας δράση ενάντια στις δυνάμεις του διαχωρισμού.
Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,
Σηματοδοτώντας την 3η του Οκτώβρη ημέρα ίδρυσης της ΠΣΟ είναι πέραν από ξεκάθαρο ότι η μόνη ασπίδα και προοπτική μπροστά στις επιθέσεις του κεφαλαίου είναι η αγωνιστική συσπείρωση των ταξικά προσανατολισμένων δυνάμεων των εργαζομένων, ο καθημερινός αγώνας για τα δικαιώματα των εργαζομένων, η αλληλεγγύη και η αλληλοστήριξη στον αγώνα. Σ’ αυτό το δρόμο βαδίζουμε ενωμένοι με παρακαταθήκη τους κοινούς μας αγώνες.