Η ανάγκη για εφαρμογή Γενικού Σχεδίου Υγείας είναι πέραν από αναγκαία και επείγουσα. Οι σοβαρές καθυστερήσεις που παρατηρήθηκαν στην εφαρμογή του Νόμου του 2001 για το Γενικό Σχέδιο Υγείας, νόμος που είχε την πολιτική και κοινωνική συναίνεση των συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων, οι παλινδρομήσεις που παρουσιάστηκαν τα τελευταία χρόνια αναφορικά με τη μορφή του ΓΕΣΥ με στόχο να προωθήσουν τα συμφέροντα του τομέα των ασφαλειών στο γενικό σύστημα υγείας όπως και οι περικοπές και η επιβολή μιας σκληρής λιτότητας στο δημόσιο τομέα της υγείας έχουν κάνει ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα για τους εργαζόμενους, τους άνεργους, τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού σ’ ότι αφορά την πρόσβαση τους σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.
Τοποθέτηση Γ.Γ. ΠΕΟ ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας αναφορικά με το Νομοσχέδιο για το ΓΕΣΥ και το Νομοσχέδιο για την Αυτονόμηση των Κρατικών Νοσηλευτηρίων
1.Τροποποιητικό Νομοσχέδιο για ΓΕΣΥ
Η ανάγκη για εφαρμογή Γενικού Σχεδίου Υγείας είναι πέραν από αναγκαία και επείγουσα. Οι σοβαρές καθυστερήσεις που παρατηρήθηκαν στην εφαρμογή του Νόμου του 2001 για το Γενικό Σχέδιο Υγείας, νόμος που είχε την πολιτική και κοινωνική συναίνεση των συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων, οι παλινδρομήσεις που παρουσιάστηκαν τα τελευταία χρόνια αναφορικά με τη μορφή του ΓΕΣΥ με στόχο να προωθήσουν τα συμφέροντα του τομέα των ασφαλειών στο γενικό σύστημα υγείας όπως και οι περικοπές και η επιβολή μιας σκληρής λιτότητας στο δημόσιο τομέα της υγείας έχουν κάνει ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα για τους εργαζόμενους, τους άνεργους, τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού σ’ ότι αφορά την πρόσβαση τους σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.
Καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι η Κύπρος είναι χώρα πρωταθλητής στις ανισότητες στον τομέα της υγείας.
Αναμένουμε λοιπόν ότι η κατάθεση του τροποποιητικού νομοσχεδίου για το ΓΕΣΥ θα σημαίνει και τα απαραίτητα βήματα για εφαρμογή του.
Σημειώνουμε ως θετικό το γεγονός ότι το τροποποιητικό νομοσχέδιο διαφυλάσσει τις βασικές αρχές λειτουργίας του ΓΕΣΥ όπως αυτές ψηφίστηκαν το 2001 και συγκεκριμένα την καθολική κάλυψη, την συνεισφορά στο σχέδιο από όλους όσους έχουν εισοδήματα με βάση τα εισοδήματα και τις οικονομικές τους δυνατότητες, την παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας με βάση τις ανάγκες και τη λειτουργία ενός ασφαλιστικού οργανισμού δημόσιας ωφέλειας του ΟΑΥ, ο οποίος θα λειτουργεί κάτω από κοινωνικό έλεγχο και θα έχει την ευθύνη λειτουργίας του ΓΕΣΥ.
Ταυτόχρονα όμως μέσα στο νομοσχέδιο υπάρχουν πρόνοιες που μας ανησυχούν όπως και ζητήματα που χρήζουν διευκρίνησης.
Η βασική αρχή σε σχέση με τους πόρους του ΓΕΣΥ είναι ότι ο καθένας θα εισφέρει ποσοστό επί των μισθών και άλλων εισοδημάτων του. Στο νομοσχέδιο δεν ρυθμίζεται το ύψος του ποσοστού. Αναμένουμε ότι αυτό θα είναι αντικείμενο συζήτησης με τα εμπλεκόμενα μέρη και ότι το ύψος της εισφοράς θα κινείται στα πλαίσια που έχει καταγράψει η τελευταία αναλογιστική μελέτη.
Θεωρούμε επίσης απαραίτητο να συζητηθεί το θέμα της εισφοράς από τις ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Ομάδες του πληθυσμού όπως τα άτομα με ιδιαίτερα χαμηλές συντάξεις, τα άτομα που ζουν με επιδόματα από το κράτος, οι μακροχρόνια άνεργοι χωρίς εισοδήματα, πρέπει να τυγχάνουν ειδικών ρυθμίσεων στα πλαίσια της κοινωνικής αλληλεγγύης που πρέπει να χαρακτηρίζει το Γενικό Σχέδιο Υγείας.
Διαφωνούμε επίσης με την πρόνοια που υπάρχει στο νομοσχέδιο ότι δεν θα καταβάλλονται εισφορές για εισοδήματα πέραν από τις €150000.
Καταθέτουμε επίσης τις σοβαρές μας ενστάσεις με τον τρόπο που αντιμετωπίζεται το θέμα των συμπληρωμών.
Η ΠΕΟ ως γενική θέση δέχθηκε να συζητήσει για συμπληρωμές ως μέσο αποτροπής της κατάχρησης του συστήματος ή ως διαδικασία να πληρώνει κάτι πρόσθετο εκείνος που θέλει υπηρεσίες πρόσθετες από τις συμφωνημένες.
Στο τροποποιητικό νομοσχέδιο οι συμπληρωμές εκφεύγουν από αυτό το χαρακτήρα αφού ουσιαστικά η λεγόμενη συνεισφορά ΙΙ όπως καθορίζεται στο νομοσχέδιο θα είναι μια μόνιμη πρόσθετη εισφορά που θα επιβαρύνει εκείνον που λαμβάνει υπηρεσίες από το σύστημα. Άρα στην ουσία θα επιβαρύνει (τιμωρεί) εκείνους που κάνουν και τη μεγαλύτερη χρήση του συστήματος ανατρέποντας τη βασική αρχή ότι ο καθένας θα λαμβάνει υπηρεσίες με βάση τις ανάγκες του.
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει ο ρόλος του ΟΑΥ είναι σημαντικός στην εφαρμογή και λειτουργεία του Γενικού Σχεδίου Υγείας. Το Συμβούλιο του ΟΑΥ ως ο εκφραστής των διαφόρων κοινωνικών ομάδων πρέπει να έχει εκείνες τις εξουσίες και αρμοδιότητες που να του επιτρέπουν να ασκεί τον σωστό κοινωνικό έλεγχο και να λαμβάνει τις αναγκαίες αποφάσεις τόσο για τη συνεχή βελτίωση των υπηρεσιών που προσφέρει το σχέδιο όσο και για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του σχεδίου. Ως εκ τούτου με βάση και τις εμπειρίες του Τ.Κ.Α. θεωρούμε ότι η νομοθεσία πρέπει να προνοεί τη διεξαγωγή σε τακτά χρονικά διαστήματα π.χ. ανά 3-5 έτη αναλογιστική ανασκόπηση.
Μεγάλη σημασία στην προσπάθεια για ένα ΓΕΣΥ κοινωνικά αλληλέγγυο που να παρέχει ισότιμη πρόσβαση και ψηλού επιπέδου υπηρεσίες στους πολίτες έχει ο ρόλος που θα διαδραματίζουν στο σύστημα τα κρατικά νοσηλευτήρια τα οποία πρέπει να είναι ο βασικός πυλώνας πάνω στον οποίο θα στηριχθεί το ΓΕΣΥ.
Για να γίνει αυτό τα κρατικά νοσηλευτήρια πρέπει ειδικότερα στα πρώτα χρόνια να έχουν την αναγκαία οικονομική στήριξη.
Στο νομοσχέδιο που έχουμε ενώπιον μας σε αντίθεση με άλλα νομοσχέδια που έχουν τύχει επεξεργασίας στο παρελθόν δεν υπάρχει οποιαδήποτε πρόνοια στήριξης των κρατικών νοσηλευτηρίων. Αυτό το θέμα πρέπει να ρυθμιστεί και να είναι ξεκάθαρο.
- 2. Νομοσχέδιο με τίτλο «Ο Περί Ίδρυσης Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας.
Η ΠΕΟ έχει εδώ και χρόνια καταθέσει τις θέσεις τις αναφορικά με την αυτονόμηση των κρατικών νοσηλευτηρίων.
Η αυτονόμηση των κρατικών νοσηλευτηρίων είναι αναγκαία. Χρειάζονται να γίνουν εκείνες οι αλλαγές που να επιτρέψουν στα δημόσια νοσηλευτήρια να αποκτήσουν λειτουργική και διοικητική αυτοτέλεια και τη δυνατότητα να χειρίζονται τους πόρους τους. Αυτή η διαδικασία είναι εφικτή στα πλαίσια του Υπουργείου Υγείας χωρίς οποιαδήποτε αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των κρατικών νοσηλευτηρίων.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσει το θεσμικό πλαίσιο της αυτονόμησης είναι να ξεκαθαρίσει και να συμφωνηθεί με τις οργανώσεις που εκπροσωπούν τους εργαζόμενους στα κρατικά νοσηλευτήρια το καθεστώς των εργαζομένων σε συνθήκες αυτονόμησης.
Και εδώ θέλω να ξεκαθαρίσω ότι η ΠΕΟ όταν θέτει θέμα να ξεκαθαρίσει το καθεστώς των εργαζομένων σε συνθήκες αυτονόμησης, αναφέρεται, τόσο στο υφιστάμενο ωρομίσθιο εργατικό προσωπικό που σήμερα εργοδοτείται στα κρατικά νοσηλευτήρια, όσο και σε εκείνο που θα κληθεί μελλοντικά να εργαστεί στα κρατικά νοσηλευτήρια.
Δυστυχώς, μέχρι σήμερα που βρίσκεται ενώπιον της Βουλής το σχετικό νομοσχέδιο αυτά τα ζητήματα δεν έχουν ξεκαθαρίσει και δεν έχει υπάρξει οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ Υπουργείου και Συντεχνιών. Η ΠΕΟ τονίζει ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί να προχωρήσει διαδικασία αυτονόμησης αν δεν ξεκαθαρίσουν και δεν συμφωνηθούν στο επίπεδο της ΜΕΕΠ όλα τα ζητήματα που αφορούν το ωρομίσθιο κυβερνητικό προσωπικό.
Τονίζουμε δε ιδιαίτερα ότι δεν αποδεχόμαστε υπό το καθεστώς αυτονόμησης, ρυθμίσεις που θα δημιουργούν εργαζόμενους πολλών ταχυτήτων. Απαιτούμε ενιαίους όρους απασχόλησης κάτω από μια ενιαία παγκύπρια συλλογική σύμβαση εργασίας για όλο το εργατοτεχνικό προσωπικό και κρατικών νοσηλευτηρίων.
Αναμένουμε από τα κοινοβουλευτικά κόμματα να λάβουν σοβαρά υπόψη αυτές μας τις θέσεις αποτρέποντας ρυθμίσεις που θα οδηγήσουν σε ξήλωμα και απορρύθμιση του εργασιακού πλαισίου στο νευραλγικό τομέα της υγείας.
Τέλος για ακόμα μια αφορά υπογραμμίζουμε ότι η ΠΕΟ είναι έτοιμη δημιουργικά, εποικοδομητικά και τεκμηριωμένα να συμβάλει στην προσπάθεια για την εφαρμογή του ΓΕΣΥ όσο και στην προσπάθεια για μια σωστή αυτονόμηση.
3 Νοεμβρίου 2016