Είναι παραπλανητικό όταν η πρόταση νόμου αναφέρεται σε ρύθμιση του δικαιώματος της απεργίας στις ουσιώδεις υπηρεσίες.
Τοποθέτηση Γ.Γ ΠΕΟ σχετικά με την πρόταση Νόμου ΔΗΣΥ για ρύθμιση απεργιών στις ουσιώδεις υπηρεσίας στη σημερινή συζήτηση της της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εργασίας 6/4/2016
Παραπλανητική η ονομασία της πρότασης νόμου
Είναι παραπλανητικό όταν η πρόταση νόμου αναφέρεται σε ρύθμιση του δικαιώματος της απεργίας στις ουσιώδεις υπηρεσίες.
Το δικαίωμα της απεργίας στις ουσιώδεις υπηρεσίες είναι ρυθμισμένο με συμφωνία ανώτατου επιπέδου των κοινωνικών εταίρων η οποία έχει ενσωματωθεί στον κώδικα.
Δεν πρόκειται για ρύθμιση αλλά για ποινικοποίηση της απεργίας
Αν αυτό το δικαίωμα θεωρηθεί από την Βουλή αρρύθμιστο, τότε όλες οι εργασιακές σχέσεις στη Κύπρο εδώ και 60 χρόνια είναι ουσιαστικά αρρύθμιστες αφού στηρίζονται στον κώδικα.
Επιτρέψετε μου να απαντήσω και στο επιχείρημα που ακούστηκε δημόσια από τους προτείνοντες την πρόταση νόμου ότι πιο είναι το πρόβλημα του συνδικαλιστικού κινήματος αφού η πρόταση νομοθετεί και ποινικοποιεί αυτό που προβλέπει η συμφωνία και ο κώδικας. Βέβαια όποιος μελετήσει τα δυο κείμενα θα διαπιστώσει ότι δεν αληθεύει ποσώς αυτός ο ισχυρισμός. Η πρόταση νόμου του κ. Νεοφύτου διευρύνει τόσο πολύ το πεδίο εφαρμογής της ποινικοποίησης ώστε να χωρεί το σύνολο σχεδόν των πιθανών απεργιών.
Εκείνο όμως που θέλω να σημειώσω είναι ότι η αντιπαράθεση που διήρκησε πολλά χρόνια μέχρι να υπάρξει κατάληξη ποτέ δεν ήταν κυρίως για το περιεχόμενο της συμφωνίας.
Το κύριο ζήτημα είναι αν το δικαίωμα της απεργίας θα ποινικοποιηθεί ή αν θα παραμείνει στα πλαίσια του Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων.
Η κοινωνία και η πολιτεία αποφάσισαν από το 2004 ότι η ποινικοποίηση απορρίπτεται και προκρίνεται η κοινωνική συμφωνία κάτι που συνάδει με το σύστημα και τις παραδόσεις μας.
Κατά την άποψη της ΠΕΟ το αντικείμενο για το οποίο έχουμε κληθεί να τοποθετηθούμε έχει δυο εξίσου σοβαρές διστάσεις τις οποίες η βουλή πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη στις αποφάσεις που θα πάρει.
Α) Η διαδικασία που ακολουθείται
Β) Η ουσία της πρότασης και τι σκοπό θέλει να εξυπηρετήσει
Μονομερής και αυθαίρετη ανατροπή της φιλοσοφίας του κοινωνικού διαλόγου. Η Βουλή διαχρονικά έδειχνε ευαισθησία σε αυτά τα ζητήματα.
Όσο αφορά τη διαδικασία θεωρούμε ότι αν η βουλή προχωρήσει στην ψήφιση ενός τέτοιου νόμου, ανατρέπει μονομερώς και αυθαίρετα μια πρακτική πολλών χρόνων και μια φιλοσοφία την οποία υιοθετούσαν διαχρονικά όλες οι πολιτικές δυνάμεις και όλοι οι θεσμοί, αναγνωρίζοντας με αυτό τον τρόπο ότι η λειτουργία της δημοκρατίας δεν προϋποθέτει μόνο σεβασμό στη λειτουργία των πολιτειακών θεσμών εξουσίας, αλλά και σεβασμό των θεσμών κοινωνικού διαλόγου που διέπουν την λειτουργία της κοινωνίας των πολιτών ιδιαίτερα σε θέματα που άπτονται της κοινωνικής ισορροπίας και της ισορροπίας συμφερόντων. Η Βουλή διαχρονικά ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητη σε αυτό το θέμα. Γι’ αυτό και η πάγια πρακτική ήταν τα εργασιακά ζητήματα να έρχονται στη βουλή μόνο αφού προηγηθεί η αναγκαία θεσμοθετημένη διαδικασία στη βάση της φιλοσοφίας του τριμερούς συστήματος διαπραγμάτευσης και διαβούλευσης.
Να ανατρέπει η Βουλή, σοβαρά εργασιακά θέσμια τα οποία είναι αποτέλεσμα κοινωνικών συμφωνιών με πιθανές περιστασιακές πλειοψηφίες και με πρωτοβουλία μεμονωμένων κομμάτων ούτε καν με νομοσχέδια αλλά με προτάσεις νόμου, θα αποτελούσε πρωτοφανή για τα κυπριακά δεδομένα παρέκκλιση σε επικίνδυνα αυταρχική κατεύθυνση.
Με όλο το σεβασμό, ο ΔΗΣΥ που καταθέτει την πρόταση είναι κυβερνών κόμμα και έχει επιπρόσθετα υποχρέωση να σέβεται αυτή την διάσταση.
Γιατί ο ΔΗΣΥ δεν ζήτησε από την κυβέρνηση να θέσει το θέμα σε κοινωνικό διάλογο;
Αν αισθανόταν τόσο έντονα για τις απόψεις του, θα μπορούσε να ζητήσει από την κυβέρνηση και αν την πείσει, να εγείρει αυτό το θέμα στο θεσμοθετημένο και οργανωμένο κοινωνικό διάλογο στον οποίο το κράτος μετέχει όχι ως αφ’ υψηλού εξουσία, αλλά ως κοινωνικός εταίρος.
Αν η Βουλή ανατρέψει ή παρακάμψει τους κοινωνικούς εταίρους και τον κοινωνικό διάλογο και προχωρήσει σε αποφάσεις με τον τρόπο που δρομολογούνται, εν μια νυκτί, τότε σημαίνει ότι κάθε πιθανή συγκυριακή πλειοψηφία θα είναι ηθικά και πολιτικά νομιμοποιημένη να αποφασίζει για οποιοδήποτε εργασιακό ζήτημα ανεξάρτητα από κοινωνικές ισορροπίες και παρακάμπτοντας την κοινωνία και την λειτουργία της.
Δεν αμφισβητείται το δικαίωμα της Βουλής να νομοθετεί αλλά στη κατεύθυνση της ενίσχυσης του διαλόγου και κοινωνικής συνοχής.
Και για να προλάβω επιχειρήματα: Γνωρίζω ότι είναι δικαίωμα της βουλής να αποφασίζει και να νομοθετεί. Το θέμα είναι αυτό το δικαίωμα να το ασκεί με τρόπο που να ενισχύεται η κοινωνική συνοχή και ο διάλογος, και να προστατεύεται ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων και ευρύτερα της κοινωνίας των πολιτών. Όχι το αντίθετο, όπως αυτό που επιχειρείται να γίνει σήμερα. Αυτά όσο αφορά την διαδικασία.
Όσον αφορά την ουσία του θέματος. Είναι σαφές ότι η ποινικοποίηση της απεργίας συγκρούεται με την φιλοσοφία του συστήματος όπως είναι διαμορφωμένο.
Οι συλλογικές συμφωνίες στηρίζονται στη καλή πίστη και θέληση
Με βάση το σύστημα η συμμόρφωση σε διαδικασίες ή σε συμβατικές υποχρεώσεις, στηρίζεται κυρίως στην καλή πίστη και καλή θέληση καθώς και στο σεβασμό στους θεσμούς. Ακόμα και ο Κώδικας είναι συλλογική συμφωνία.
Είναι γεγονός ότι ο βαθμός συνέπειας και ο βαθμός δέσμευσης σ’αυτές τις αρχές ποικίλλει. Είναι αλήθεια ότι όσον αφορά το Συνδικαλιστικό κίνημα υπάρχουν περιπτώσεις, ιδιαίτερα από μικρές και ανεξάρτητες οντότητες, οι οποίες δεν έχουν και τόσο αυξημένο το αίσθημα της κοινωνικής λογοδοσίας με αποτέλεσμα να υπάρχουν κάποτε και εκτροπές.
Αυτές όμως είναι οι εξαιρέσεις και όχι ο κανόνας.
Η μη τήρηση συμφωνιών αφορά πρώτιστα τους εργοδότες
Οι συμπεριφορές όμως που συνιστούν καταπάτηση συμφωνιών και υποδηλούν αυταρχισμό και έπαρση δεν αφορούν κυρίως τους εργαζόμενους. Η μη τήρηση συμφωνιών ή συμβατικών υποχρεώσεων, αφορά κυρίως και πρώτιστα τους εργοδότες. Και στις μέρες μας αυτά τα φαινόμενα δεν περιορίζονται αλλά πολλαπλασιάζονται. Και το όπλο της απεργίας κατά κανόνα είναι η έσχατη άμυνα των εργαζομένων έναντι αυτής της συμπεριφοράς.
Πέστε μας σας παρακαλώ :
– Ποιες ποινικές επιπτώσεις έχουν οι εργοδότες που δεν τηρούν τις συλλογικές συμβάσεις του κλάδου τους;
Που ασκούν τρομοκρατία, που εμποδίζουν την οργάνωση και αρνούνται να κάτσουν σε συλλογικές διαπραγματεύσεις;
– Ποιες ποινικές επιπτώσεις έχουν οι εργοδότες που δεν τηρούν τον Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων.
Που αρνούνται να διαβουλευτούν με τους εργοδοτούμενους τους και δεν αναγνωρίζουν τους αντιπροσώπους τους;
Η ποινικοποίηση απεργιών μέρος μιας γενικότερης αντεργατικής συμπεριφοράς.
Ας είμαστε αντικειμενικοί. Η επιμονή εδώ και τώρα για ποινικοποίηση της απεργίας είναι μέρος μιας γενικότερης αντεργατικής συμπεριφοράς και δεν αφορά μόνο τις ουσιώδης υπηρεσίες. Το τελευταίο χρονικό διάστημα αυτοί που προωθούν την ποινικοποίηση της απεργίας, σε κάθε συνδικαλιστικό αγώνα επιδιώκουν να ενοχοποιήσουν τους εργαζόμενους και να τρομοκρατήσουν την κοινή γνώμη. Μήπως δεν μιλούσαν για ανεύθυνη συμπεριφορά των συντεχνιών και όταν απεργούσαν οι οδηγοί λεωφορείων ή όταν προειδοποιήσαμε με απεργιακά μέτρα στην Ξενοδοχειακή βιομηχανία όταν δεν προχωρούσαν οι διαπραγματεύσεις για ανανέωση της συλλογικής μας σύμβασης;
Μάλιστα η ΟΕΒ τόσο πολύ βιάστηκε να αξιοποιήσει το ταϊμινγκ (για να χρησιμοποιήσω ορολογία εποχής) που ετοίμασε και έστειλε ολοκληρωμένο νομοσχέδιο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για να το προωθήσει λες και ανέλαβαν καθήκοντα συμβούλου της Προεδρίας για εργασιακά θέματα.
Αυτή η ταύτιση και αυτός ο συγχρονισμός πρέπει να ομολογήσω ότι εμάς μας προβληματίζει και μας ανησυχεί.
Σημαντικό πλήγμα θα υποστεί το δικαίωμα της απεργίας.
Εμείς θεωρούμε ότι αυτή η συγχρονισμένη άσκηση πολιτικής πίεσης από πλευράς ΔΗΣΥ και Εργοδοτικών Συνδέσμων. Αν η πρόταση νόμου που ποινικοποιεί την απεργία περάσει τότε το δικαίωμα της απεργίας θα δεχθεί σημαντικό πλήγμα.
Και είμαστε βέβαιοι ότι θα χρησιμοποιηθεί ως έρεισμα για περαιτέρω υπόσκαψη αυτού του δικαιώματος στο μέλλον.
Συνταγματικά κατοχυρωμένο το δικαίωμα απεργίας.
Το θέμα της απεργίας είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο και με βάση το σύνταγμα η δυνατότητα νομοθετικής παρέμβασης πάνω σε αυτό το δικαίωμα είναι πολύ αυστηρά περιοριστική και αφορά μόνο θέματα εθνικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης.
Οπισθοχώρηση για τη δημοκρατία οι αστυνομικές προσεγγίσεις.
Τέλος, θέλω να κλείσω με το εξής: Μια πιθανή παρέκκλιση σε αυταρχικές και αστυνομικές προσεγγίσεις δεν θα είναι πρόοδος για την κοινωνία και την δημοκρατία μας. Θα είναι οπισθοχώρηση.
Αλλά και όσοι νομίζουν ότι με αστυνομικά μέτρα ή με την απειλή της φυλάκισης θα σταματήσουν απεργίες που θα είναι δίκαιες και θα αντανακλούν δικαιολογημένη εργασιακή και κοινωνική αγανάκτηση, τότε κάνουν λάθος.
Ο δρόμος της υπομονής, της συναίνεσης, της πειθούς και του διαλόγου είναι πολύ πιο παραγωγικός παρόλο που κάποτε είναι πράγματι δύσκολος, από τον δρόμο της αλαζονείας και της επιβολής. Ο οποίος μπορεί να φαίνεται για κάποιους «αποτελεσματικός» αλλά είναι πολύ πιο επικίνδυνος και για μας ανεπιθύμητος.